HOMEOPATI
Homeopati atau dalam bahasa Greek
“Homoeopathy” berasal dari dua perkataan iaitu, “Homoios” dan “Pathos”. Homoios
bermaksud serupa atau seumpama. Sementara Pathos bermaksud penderitaan,
kesengsaraan atau penyakit. Dengan itu, homeopati merujuk kepada kaedah
perubatan atau rawatan penyakit atau merawat pesakit menerusi prinsip serupa
dengan yang serupa.
Serupa atau seumpama di sini
merujuk kepada gejala atau simptom. Yang dimaksudkan dengan simptom atau gejala
yang sama di sini contohnya ialah sekiranya seseorang pesakit mengalami
gejala-gejala seperti loya dan muntah, maka dia akan dirawat menggunakan penawar
homeopati yang mampu mengeluarkan gejala loya dan muntah yang serupa seperti
Ipecac (biji buah jarak). Pada asasnya itulah yang dimaksudkan dari perkataan
homeopati itu sendiri.
Dari segi sejarah, konsep dan
undang-undang asas homeopati itu sebenarnya telah bermula sejak zaman Greek
lagi iaitu dimulakan oleh Hippocrates, seorang pakar perubatan yunani yang
hidup pada kurun ke-5 Masihi. Beliau pernah menulis “By similiar things a
diseases is produce and through the application of the like, it is cured” iaitu
“Menerusi benda yang sama sesuatu penyakit itu terjadi maka menerusi aplikasi
yang sama ia dapat disembuhkan”. Hippocrates juga dikenali sebagai bapa
perubatan moden.
Konsep ini juga banyak diketahui
dan dipersetujui oleh pakar-pakar perubatan yang terkenal seperti Paracelcus
iaitu pakar perubatan German pada abad ke-16 Masihi. Namun demikian, Dr Samuel
Hahnemanlah orang pertama yang mengasaskan konsep ini menjadi sistem sains
perubatan yang saintifik dan sebagai alternatif kepada sistem perubatan Ortodok
Alopati. Lantas beliau menamakan sistem ini sebagai Sistem Perubatan Homeopati.
SEJARAH
Christian Friedrich Samuel, iaitu
nama sebenar yang diberikan kepada Dr. Samuel Hahnemann, merupakan seorang ahli
perubatan berbangsa German yang dilahirkan di Meissen, German Timur pada 1755.
Melalui bimbingan ayahnya, Christian Hahnemann, beliau membesar sebagai seorang
yang berdisiplin dan terpelajar. Semasa menerima pendidikan tinggi di Meissen,
beliau dianggap sebagai seorang pelajar yang cerdas dan pintar. Kemudian pada
tahun 1775, beliau memasuki Universiti Leipzig untuk mempelajari ilmu perubatan.
Dua
tahun kemudian, beliau meninggalkan universiti tersebut dan menetap di Vienna
dan Transylavania. Di sana beliau mempelajari pelbagai bahasa sehingga beliau
dapat menguasai bahasa Latin, Arab, Greek, Inggeris, Perancis dan Sepanyol,
selain daripada bahasa ibundanya Germany. Walaubagaimanapun, beliau mengambil
keputusan untuk menamatkan pengajian perubatannya di Universiti Erlangen di
mana beliau telah dianugerahkan ijazah Doktor of Medicine pada 10 Ogos 1779.
Dr.
Hahnemann memulakan kariernya sebagai pengamal perubatan di Hettstedt, iaitu
sebuah perkampungan galian di Saxony. Sewaktu di Hettstedt, beliau merasa sedih
dan kesal kerana tidak dapat memberikan rawatan yang berkesan dan sempurna
memandangkan keadaan hidup para pelombong serta keluarga mereka yang sangat
susah. Tambahan, amalan perubatan pada waktu itu sangat mementingkan pembuangan
penyakit dan pembedahan yang terpaksa melalui proses yang menyeksa pesakit
sekalipun pembedahan itu tidak begitu diperlukan dan mendesak. Begitu juga,
ubatan yang merbahaya begitu mudah diberikan kepada para pesakit yang didapati
sukar untuk menyembuhkan. Perkara ini membuatkan Dr. Hahnemann bertambah yakin
bahawa apa yang sebenarnya terjadi ialah “lebih ramai manusia mati disebabkan
rawatan berbanding kerana penyakitnya”..
Sembilan
bulan berikutnya, Dr. Hahnemann berpindah ke Dessau dan bekerja di Mohren
Pharmacy. Farmasi tersebut dimiliki oleh seseorang yang agak terkenal dalam
kalangan masyarakat Dessau. Bersama pemilik farmasi tersebut, Dr. Hahnemann
melibatkan diri dalam penyelidikan kimia yang kemudiannya menghasilkan
Apothecaries Lexicon setebal 4 jilid. Di sini beliau bertemu dan terpikat
dengan anak tiri majikannya yang bernama Johanna Kuchler yang berakhir dengan
perkahwinan. Mereka kemudiannya dikurniakan seorang anak perempuan yang diberi
nama Henriette..
Semasa di Gommer, Dr. Hahnemann
mula menceburi bidang perterjemahan untuk menampung perbelanjaannya. Pada tahun
1784, beliau telahg melahirkan esei perubatan pertama yang bertajuk “Direction
for Curing Old Diseases”. Di sini beliau menyarankan tentang perlunya kesihatan
awam, udara bersih, tidur yang mencukupi, senaman rutin dan pemakanan yang
seimbang. Beliau juga telah mencadangkan agar rumah-rumah dijarakkan antara
satu sama lain supaya cahaya matahari dan udara bersih dapat masuk dengan baik.
Apabila
beliau berpindah ke Dresden, Dr. Hahnemann menyambung pelajarannya dalam ilmu
kimia dan perubatan di samping menterjemah pelbagai buku daripada bahasa
Perancis, Inggeris, Latin dan Greek ke bahasa German. Sewaktu proses
penterjemahan dilakukan, beliau mengambil kesempatan untuk memberikan sedikit
sebanyak komentar. Menerusi komen-komennya, lebih terserlah lagi betapa luasnya
pengetahuannya dalam bidang kimia dan betapa berlainan pandangannya mengenai
ahli farmasi sezamannya serta cara pemberian ubat-ubatan.
Ketika
beliau sekeluarga berpindah ke Leipzig pada tahun 1789, beliau merasakan amalan
perubatan pada waktu itu sebagai kasar, tidak bertamadun dan kurang berkesan.
Pandangan ini menimbulkan kemarahan bagi pihak yang berada dalam profesion
perubatan. Dengan itu, dalam jangka masa lima tahun kemudiannya, keluarga
Hahnemann sentiasa berpindah dari satu tempat ke satu tempat yang lain.
Dalam
saat-saat kesukaran inilah sistem perubatan baru yang dikenali sebagai
“Homoeopathy” mula berputik. Semasa Dr. Hahnemann menterjemah sebuah buku
daipada bahasa Inggeris kepada bahasa German yang ditulis oleh Dr. William
Cullen berjodol “A Treaties on Materia Medica”, beliau telah berdepan dengan
sejenis ramuan – Cinchona (Peruvian Bark). Cinchona tersebut pernah digunakan
untuk merawat malaria di Amerika Selatan dan Eropah. Ia juga dikatakan pernah
digunakan bagi menyembuhkan Countes of Cuichon, iaitu isteri pembesar Peru.
Justeru didorong oleh perasan ingin
tahu yang menebal dalam diri, Dr. Hahnemann telah mencuba beberapa dos
‘Cinchona’ dengan tujuan untuk menguji kesan dan implikasinya. Setelah dicuba
ramuan tersebut, beberapa tanda utama mulai menjelma. Kaki dan hujung jarinya
bertukar menjadi sejuk, rasa mengantuk datang secara tiba-tiba, jantung dan
denyutan nadinya semakin kencang dan tubuhnya pula mulai menggelentar. Kejadian
ini sentiasa berulang setiap kali ‘Cinchona’ diambil.
Rasa takjub dengan hasil eksperimen
yang tidak diduga itu, terlintas dalam fikirannya akan undang-undang tabii yang
mungkin wujud. Undang-undang tersebut yang masyhur dengan nama “Undang-undang
Seraksi” mengariskan bahawa suatu ramuan ubat itu boleh menyembuhkan orang
sakit disebabkan ia boleh menghasilkan tanda-tanda yang serupa apabila ia
diberikan kepada orang yang sihat. Namun pada peringkat awalnya, Dr. Hahnemann
masih tidak begitu menghargai peri pentingnya penemuan itu.
Pada musim bunga tahun 1792, beliau
memegang jawatan sebagai pengurus di sebuah instituti penempatan orang kurang
akal. Di sana beliau membantah cara layanan buruk yang diberikan kepada para
pesakit. Sebaliknya, Dr. Hahnemann dengan jayanya telah menunjukkan cara
layanan yang sepatutnya diberikan sehingga ada pesakit yang sembuh dalam
penjagaannya.
Di samping itu, beliau masih
meneruskan usaha penulisannya tanpa henti sehingga tahun 1805. Pada waktu yang
sama, pada tahun 1796, beliau telah menulis sebuah esei, “New Principles for
Ascertaining the Curative Powers of Drugs,” yang diterbitkan dalam Hufeland’s
Medical Journal. Tahun inilah yang dikatakan sebagai tarikh lahirnya sistem
perubatan homeopati secara rasmi yang kemudiannya Hahnemann kembali
mempraktikkan amalan perubatan di Leipzig, tetapi mengikut kaedah homeopati.
Satu
trajedi melanda Leipzig pada tahun 1799, iaitu merebaknya wabak demam scarlet.
Ketika itu Dr. Hahnemann mendapati Belladonna sangat seraksi dengan gejala
demam scarlet. Beliau dengan yakinnya memberikan penawar Belladonna kepada
kanak-kanak di Leipzig dalam dos yang diperkecilkan dan ternyata ramai yang
terselamat daripada demam scarlet. Biarpun saranan Dr. Hahnemann mengenai
penawar Belladonna dan pemberiannya dalam dos yang kecil menerima tentangan
pelbagai pihak, tetapi pada tahun 1838 kemudiannya kerajaan Saxon mengiktiraf
Belladonna sebagai penawar bagi demam scarlet.
Di dalam organon inilah Dr.
Hahnemann mengembangkan prinsip asas homeopati kepada “SIMILIA SIMILIBUS
CURENTUR” atau “Let likes be cured with likes”. Di dalamnya juga turut
diterangkan definisi kesembuhan yang sebenar, iaitu:
Sementara teras sains yang
dianjurkan oleh Dr. Hahnemann dalam seni kesembuhan adalah terdiri daripada
Undang-Undang Seraksi, pilihan dos minimum yang sesuai dan ulangan dos.
Kini Organon diiktiraf sebagai bahan rujukan utama dalam pengamalan
homeopati seluruh dunia. Ia telah dicetakkan dalam 10 bahasa termasuklah bahasa
Perancis, Hungary, Swedish, Rusia, Itali, Urdu, Hindi dan Sepanyol. Terjemahan
dalam bahasa Inggeris telah mula didapati pada tahun 1833.
Dalam masa beberapa tahun,
Hahnemann mengumpulkan beberapa doktor dan sahabat karib yang boleh dipercayai
dari segi kejujuran dan kesihatan dalam sebuah persatuan. Persatuan ini
dikenali sebagai “the Provers Union”. Ahli-ahli persatuan ini mengambil risiko
dalam menguji kesan penawar-penawar dari bahan kimia, akar kayu dabn garam
galian.
Mereka
dipertanggungjawabkan untuk mencatat semua gejala yang timbul daripada
‘proving’. Antara penawar-penawar yang telah dibuktikan melalui ujikaji ialah
Aconite, Arnica, Belldonna, Ipecacuanha, Nux Vomica, Drosera dan Chamomilla.
Kesemua hasil usaha ini telah dimasukkan dalam “Materia Medica Pura” yang
pertama kali diterbitkan di Dresden pada tahun 1811. Buku tersebut telah siap
keseluruhan setebal 6 jilid pada tahun 1821.
Di
samping membicarakan tentang penawar-penawar homeopati dan aplikasinya dalam
merawat penyakit, beliau memberikan penjelasan yang panjang lebar mengenai
pendekatan personal dalam rawatan homeopati. Beliau
juga setelah sekian kalinya, menekankan
kembali kesembuhan kekal yang hamya boleh didapati menerusi penawar-penawar
homeopati dalam dos yang kecil.
Malangnya penggunaan dos kecil itu
telah membangkitkan kemarahan pembancuh-pembancuh ubat yang mengalami kerugian
besar sejak ia diketengahkan. The Leipzig Guild telah bersepakat untuk
memerangkap Dr. Hahnemann. Satu undang-undang Cinstitutiones Frederici II
Imperatoris diluluskan bagi tujuan menghadkan kerja-kerja membancuh ubat khusus
untuk orang-orang tertentu sahaja dan dengan itu para doktor dilarang daripada
memberi ubat secara langsung kepada pesakit.
Dr. Hahnemann mendapati adalah
mustahil bagi beliau untuk mematuhi indang-undang yang baru diluluskan itu
kerana para pemabncuh ubat sudah pasti akan membancuh dalam dos yang besar.
Tindakan Dr. Hahnemann untuk tidak mematuhi undang-undang tersebut menyebabkan
The Leipzig Guild mengemukakan aduan kepada Majlis Perbandaran. Lantas beliau
dihadapkan ke mahkamah atas sebab melanggar undang-undang negeri.
Tekanan ke atas amalan homeopati
berlanjutan hingga beberapa tahun. Banyak artikel yang memperkecilkan homeopati
disiarkan di dada akhbar dan dalam jurnal perubatan. Agak ramai juga
doktor-doktor homeopati ditekan dan didakwa. Contohnya, Dr. Karl Franz dipaksa
agar bersara dan Dr. Christian Hornbug didakwa dan dipenjara sehingga beliau
menimggal dunia tiga hari kemudiannya. Bahkan akhirnya Dr. Hahnemann sendiri
meninggalkan Leipzig menuju Kothen.
Meskipun Dr. Hahnemann tidak gemar
tinggal di Kothen, namun Duke Ferdinand telah membenarkan beliau mengamalkan
homeopati. Malahan Duke sendiri menjadi pesakit beliau. Cita-citanya mencapai
kejayaan dan amalan perubatannya semakin maju. Perkembangan terbaru ini terus
tersebar dan ramai daripada sahabatnya yang baru mula mengamalkan homeopati
saling berutus surat dengan beliau untuk bertukar pendapat. Pada waktu itu,
usia Dr. Hahnemann telah menjangkau 66 tahun.
Sebuah
lagi buku utama yang dikarang oleh Dr. Hahnemann ialah “The Chronic Diseases,
Their Peculiar Nature dan Their Homoeopathic Cure”. Jilid pertama buku tersebut
mengembangkan idea-idea mengenai prinsip-prinsip dan amalan homeopati serta
pendekatan holistiknya. Sementara jilid kedua menceritakan tentang kuasa hayat
sebagai kuasa penyembuhan tubuh manusia. Dalam penekanannya tentang kuasa
hayat, beliau telah memperkenalkan aspek-aspek metafizik homeopati dan lantas
memperkenalkan teori ‘psora’ yang berkaitan dengan pembawaan penyakit dari satu
generasi kepada generasi yang lain.
Beberapa tahun kemudian isterinya
Johanna meninggal dunia dan Dr. Hahnemann sudah hampir pada detik-detik
persaraan daripada mengamal homeopati. Hidupnya mekar semula dengan kehadiran
Melanie D’Hervilly yang datang untuk mendapatkan rawatan homeopati daripada
beliau. Pada waktu itu, beliau sudah begitu terkenal sebagai orang yang
mengasaskan homeopati.
Pada Januari 1835, Dr. Hahnemann
mengahwini Melanie yang pada waktu itu berusia dalam lingkungan 30 tahun.
Sedangkan usia Dr. Hahnemann sudah hampir 50 tahun lebih tua daripadanya. Hanya
kira-kira tiga bulan sebelum beliau menyambut hari lahirnya yang ke-80, Dr.
Hahnemann telah dipilih sebagai “Honorary Member of The North American Academy
of Homoeopathy” yang berpusat di Allentown, Pennsylvania. Ia merupakan kolej
homeopati yang pertama didirikan di Amerika Syarikat oleh Dr. Constantine
Hering, iaitu salah seorang daripada sahabatnya yang sama-sama berjuang
menegakkan sistem perubatan homeopati.
Kejayaan rawatan beliau yang
ditambah dengan dorongan dan promosi daripada isterinya sendiri menyebabkan
amalan homeopatinya terkenal hingga ke England, Perancis, Eropah dan ke seluruh
dunia. Sementara itu, penentangan daripada kalangan doktor allopati menurun
dengan mendadak pada awal tahun 1840-an. Dan akhirnya, pada 2 Julai 1843 Dr.
Hahnemann telah menghembuskan nafasnya yang terakhir. Beliau pergi setelah
bergelut dengan pelbagai trajedi dalam
memperjuangkan perubahan dan mengembangkan sistem perubatan homeopati.
